اسکیزوفرنی، اختلالی روانی است که بروز آن در اواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی رایج است. از مشخصات این بیماری، توهم، وهم و مشکلات شناختی دیگر را می‌توان نام برد. اسکیزوفرنی گاهی تا پایان عمر گریبان‌گیر فرد است. در ادامه‌ی این مقاله به دلایل، نشانه‌ها و درمان اسکیزوفرنی خواهیم پرداخت.
بیشترین آسیب اسکیزوفرنی در سنین ۱۶ تا ۳۰ سالگی اتفاق می‌افتد و علائم این بیماری در مردان در سن کمتری نسبت به ن بروز می‌کند. در خیلی از موارد، پیشرفت اسکیزوفرنی به‌قدری آهسته است که فرد تا سال‌ها متوجه علائم خود نمی‌شود. اما در مواردی هم پیشرفت بیماری فرد می‌تواند ناگهانی و به سرعت اتفاق بیفتد. حدود 1 درصد از بزرگسالان جهان به اسکیزوفرنی دچار هستند. کارشناسان بر این باورند که اسکیزوفرنیا می‌تواند گاهی جنبه‌های بیماری‌های مختلف را در غالب یک بیماری جمع کند. نشانه‌ها شامل توهم، تصورات و افکار ناخوشایند میباشد و تنها زمانی قابل تشخیص است که تشخیص بیماری دیگری رد شده باشد.
بسیاری از افراد مبتلا به اسکیزوفرنیا، به دلیل ناتوانی در مراقبت از خود نیازمند نگهداری و حمایت از طرف دیگران هستند؛ بسیاری نیز در مقابل درمان مقاومت داشته، معترض هستند و وجود مشکل در خود را انکار می‌کنند. در برخی بیماران نشانه‌ها واضح است، اما در موارد دیگر تا زمانی که آنها اختلالی را احساس نکرده‌اند، خوب و بدون مشکل به نظر می‌رسند. علائم و نشانه‌های اسکیزوفرنی در افراد مختلف به‌طور متفاوت بروز می‌کند.
توهم و هذیان از نشانه‌های اصلی بیماری اسکیزوفرنی می‌باشند.
در زیر لیستی از علائم اصلی اسکیزوفرنی ارائه شده است:
۱ـ توهمات
شنیدن صداهایی که در واقعیت وجود ندارد. این امر برای آنها از احساس یا دیدن، بوییدن و مزه بیشتر شایع است، اما افراد مبتلا به اسکیزوفرنی عموماً دارای تجربه‌های متنوعی از توهمات هستند.
۲ـ هذیان
بیمار اعتقادات دروغین مانند مانند توهمات عرفانی و شکوه و عظمت یا توهمات آزار و اذیت را از خود ارائه می‌دهد. آنها گاهی احساس می‌کنند تحت کنترل هستند یا از قدرت و توانایی فوق‌العاده‌ای برخوردارند.
۳ـ عدم انگیزه
بیمار دچار بی‌انگیزگی شده و فعالیت‌های روزمره، مانند پخت و پز و شستن را نادیده می‌گیرد. بیان ضعیف احساسات، نداشتن واکنش مناسب در شرایط مختلف هم از مشکلاتی است که بیمار با آن روبرو میشود.
۴ـ اختلال فکر
فرد بدون داشتن دلیل منطقی مرتب در حرف زدن از یک سوژه به سوژه دیگر می‌پرد و ممکن است خیلی متعصبانه و غیرمعمول به سخنرانی خود ادامه دهد.
۵ـ عدم آگاهی از بیماری
فرد مبتلا معمولاً با بروز هذیان و توهمات به طور واقعی، باز به بیماری خود پی نمی‌برد و ممکن است به خاطر ترس از عوارض جانبی، از مصرف دارو اجتناب کند.
۶ـ عقب نشینی اجتماعی
بیمار مبتلا به اسکیزوفرنی به این دلیل که همیشه حس می‌کند کسی به او سوءظن دارد، از اجتماع دوری می‌کند.
۷ـ مشکلات شناختی
بیمار توانایی خود را برای به یاد آوردن چیزها، تمرکز و سازماندهی زندگی خصوصی از دست می‌دهد و در ارتباطات خود دچار مشکل میشود.
کارشناسان عوامل متعددی را در ایجاد ابتلا به اسکیزوفرنیا دخیل می‌دانند. شواهد حاکی از آن است که عوامل محیطی و ژنتیکی با هم در ایجاد اسکیزوفرنی اثرگذار هستند. به‌این صورت که فرد عنصری را به ارث برده و محرک‌های محیطی نیز به طور قابل توجهی آن را تشدید می‌کنند. در زیر، لیستی از عوامل مؤثر در ایجاد اسکیزوفرنی عنوان شده است:
اگر در خانواده‌ای هیچ سابقه‌ی اسکیزوفرنی یافت نشود، احتمال عود کردن این بیماری تنها یک درصد است. اما اگر این بیماری در والدین وجود داشته باشد، ریسک ابتلا تا 10 درصد افزایش پیدا می‌کند.
کارشناسان عدم تعادل
دوپامین، انتقال‌دهنده عصبی، را در شروع اسکیزوفرنیا دخیل می‌دانند. عدم تعادل دیگر انتقال‌دهنده‌های عصبی، مانند سروتونین نیز ممکن است مشکل‌ساز شود.
در این که روابط خانوادگی ممکن است باعث اسکیزوفرنی شوند، اثبات قطعی‌ای وجود ندارد. اما برخی از بیماران مبتلا بر این باورند که تنش‌های خانوادگی به عود کردن این بیماری کمک می‌کنند.
با وجود اثبات نشدن این قضیه، خیلی از عفونت‌های ویروسی، ضربه و آسیب‌های احتمالی قبل از تولد ممکن است به شدت گرفتن بیماری منجر شود. تجربیات استرسی، معمولاً قبل از بروز اسکیزوفرنی برای فرد اتفاق می‌افتد. قبل از آشکار شدن علائم حاد، افراد مبتلا به اسکیزوفرنی معمولاً عصبی، بد اخلاق و نا متمرکز می‌شوندکه می‌تواند در روابط آنها اختلال ایجاد کرده و موجب طلاق و یا اخراج از کار شود. این عوامل فقط برای شروع بیماری دخالت دارند و در واقع نمی‌توان آنها را مسبب بحران دانست. و تشخیص این که آیا اسکیزوفرنی باعث ایجاد استرس شده و یا استرس بر اثر اسکیزوفرنی ایجاد میشود، کار دشواری است.
ماری جوانا و LSD از عوامل شدت‌دهنده‌ی بیماری اسکیزوفرنی شناخته می‌شوند. همچنین مصرف حشیش می‌تواند شرایط ابتلا به مراحل اولیه‌ی بیماری روانی، مانند اسکیزوفرنی را فراهم کند. برخی محققان داروهای تجویزی خاص، مانند محرک‌ها و
استروئیدها را هم باعث به وجود آمدن روان‌پریشی می‌دانند.
با درمان مناسب، می‌توان کیفیت زندگی افراد مبتلا را بالا برد. درمان به کاهش بسیاری از علائم اسکیزوفرنی کمک می‌کند. متخصصان درمان ترکیبی را مؤثرترین روش درمان برای بیماران اسکیزوفرنی می‌دانند. درمان ترکیبی شامل دارو، مشاوره روانشناسی، منابع کمک به خود و داروهای ضدروانپزشکی میباشد که به وسیله‌ی آنها فرد مجبور به بستری شدن در بیمارستان نمی‌شود.
با استفاده از این داروها اکثر بیماران قادرند در جامعه زندگی کنند و به بستری شدن در بیمارستان نیازی نیست.
درمان اولیه اسکیزوفرنی دارو میباشد. متاسفانه، رعایت دائمی رژیم دارویی مشکلی اساسی است. زیرا افراد مبتلا به اسکیزوفرنیا اغلب مجبور به مصرف دارو برای مدت طولانی در طول زندگی خود هستند، که تهیه‌ی آنها برای خود فرد یا اطرافیان هزینه‌بر است. حتی در صورت از بین رفتن علائم، مصرف دارو اامی است. در غیر این صورت امکان برگشت نشانه‌ها وجود دارد.
تجربه‌‌ی اولین اسکیزوفرنی برای فرد می‌تواند ناخوشایند باشد. چون ممکن است بهبود آن مدت زیادی طول بکشد و همین خسته‌کننده است. در این مرحله بیمار به حمایت کامل از سمت دوستان، خانواده و گرفتن خدمات رفاه اجتماعی نیازمند است.
تشخیص اسکیزوفرنی با نظارت بر حالات و فعالیت‌های بیمار صورت می‌گیرد. اگر بیمار مشکوک تشخیص داده شود، پزشک موظف است پرونده‌ی پزشکی بیمار را مورد بررسی قرار دهد. هدف انجام بعضی از تست‌ها، پیشگیری از بروز بیماری‌های دیگر و فراهم آوردن شرایطی است که مهار کردن نشانه‌های شایع اسکیزوفرنی امکان‌پذیر باشد. در زیر به این آزمایش‌ها اشاره شده است:
مغزی انجام می‌گیرند.
متخصص با سؤال کردن درمورد افکار، توهم، احساسات، گرایش‌های خشونت‌آمیز یا پتانسیل او برای ابراز خشونت، ویژگی‌های خودکشی و نیز رفتار و ظاهر خود، وضعیت ذهنی بیمار را ارزیابی می‌کند.
بیماران، باید معیارهای مشخص‌شده در DSM) راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی) را داشته باشند. DSM یک کتابچه‌ی راهنمای انجمن روانپزشکی آمریکایی میباشد که توسط متخصصین مراقبت‌های بهداشتی برای تشخیص بیماری‌ها و بیماری‌های روانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. پزشک موظف است از بروز سایر اختلالات سلامت روانی مانند اختلال اسکیزوآفرنیک یا اختلال دوقطبی جلوگیری کند. همچنین نشانه‌ها و علائم ناشی از سوءمصرف مواد یا داروهای تجویزشده باید کنترل شود.
یکی دیگر از علائم اسکیزوفرنیا، مشکل در گفتار میباشد. بیمار باید حداقل دو مورد از علائم زیر را نشان دهد:
درباره این سایت