اسپاستیسیتی یک بیماری است که در آن عضلات خاصی به طور مداوم دچار انقباض میشوند. این انقباضات باعث سفتی و سختی عضلات میشوند و می توانند در روند حرکات طبیعی، گفتار و راه رفتن اختلال ایجاد کند.
اسپاستیسیتی معمولا توسط آسیب به بخشی از مغز یا نخاع ایجاد می شود. آسیب باعث تغییر در توازن سیگنال بین سیستم عصبی و عضلات می شود. این عدم تعادل منجر به افزایش فعالیت در ماهیچه ها می شود. اسپاستیسیتی اثری منفی بر روی ماهیچه ها و مفاصل می گذارد، به خصوص در کودکانی که رو به رشد هستند بسیار مضر است.
بیش از 12 میلیون نفر در سراسر جهان دچار اسپاستیسیتی هستند. حدود 80 درصد افراد مبتلا به فلج مغزی درجات مختلف اسپاسم دارند.
سایر شرایطی که ممکن است باعث اسپاستیسیتی شوند عبارتند از :
در فرد مبتلا به
فلج مغزی، آسیب مغزی رخ داده است. به دلایلی نامعلوم آسیب در منطقه ای که مغز مسئول کنترل هماهنگی عضلات و حرکات عضلات پاها و دست ها است، رخ می دهد.
بنابراین، مغز افراد مبتلا به فلج مغزی قادر نیست میزان انعطاف پذیری عضلات را کنترل کند.
افراد متولد شده با فلج مغزی، در هنگام تولد نارسایی در اندامهایشان ندارند اما به مرور زمان این نارسایی بروز پیدا می کند. محدودیت کشش و استفاده از عضلات در فعالیت های روزمره از علائم اسپاستیسیتی عضلات است.
اسپاستیسیتی یک علامت بسیار رایج در ام اس است. دو نوع اسپاسم مربوط به ام اس وجود دارد :
در این اسپاسم،
عضلات همسترینگ پشت پا و یا عضلات فلکسور بالای ران تحت تاثیر قرار می گیرند. خم شدن ارادی زانو ها و باسن به سمت قفسه ی سینه از علائم این نوع اسپاسم است.
در این نوع اسپاسم عضلات چهار سر ران و داخل آن تحت تاثیر قرار می گیرند و زانو ها و باسن را مستقیم اما به هم فشرده نگه می دارد.
اسپاستیسیتی ممکن است در بازوها نیز اتفاق بیوفتد ولی میزان شیوع آن در افراد دارای MS کمتر است.
اسپاستیسیتی ممکن است به علت حرکات ناگهانی و سریع، تغییر موقعیت ناگهانی، انقباض عضله، بالا رفتن دما، رطوبت یا عفونت بدتر شود. حتی ممکن است به دلیل پوشیدن لباس تنگ هم این اتفاق پیش آید.
اسپاستیسیتی در بیماران مبتلا به آسیب تروماتیک مغزی که بر اثر آسیب به ساقه ی مغز، مخچه یا مغز میانی پیش آمده، اتفاق می افتد. بر اثر این آسیب مرکز رفلکس در مغز تحت تاثیر قرار می گیرد و موجب قطع جریان پیام در مسیرهای عصبی مختلف می شود. این اختلال می تواند باعث بروز تغییرات در هماهنگی عضلات ، حرکات، حس ادراک و رفلکس شود.
محلی که TBI در آن رخ داده تعیین می کند که کدام قسمت های بدن تحت تاثیر قرار می گیرد. مراکز رفلکس در مغز خیلی پیچیده تر از مراکز رفلکس نخاع هستند، همین نکته باعث می شود درمان اسپاستیسیتی در فردی مبتلا به TBI بسیار سخت تر نسبت به فردی باشد که مبتلا به صدمات نخاعی یا اختلالات عصبی است.
بر اثر اسپاسم در این بیماران آرنج ها محکم به کنار بدن میچسبند، مچ و انگشت ها خم میشوند و دست به صورت مشت در می آید.
پاها معمولا از ناحیه ی کمر باز می شوند و مچ و انگشتان پا به حالت خمیده در می آیند.
اسپاسم در عضلات ممکن است احساس سفتی خفیفی در عضلات باشد و یا ممکن است به حدی شدید باشد که اسپاسم های دردناک و غیر قابل کنترل در اندام ها، اغلب در پاها و بازوها تولید کند.
اسپاستیسیتی همچنین می تواند احساس درد و سفتی و سختی در اطراف مفاصل ایجاد کند و یا باعث کمردرد شود.
اثرات جانبی اسپاستیسیتی عبارتند از :
عوارض جانبی دیگر عبارتند از :
انواع مختلفی از درمان با توجه به علت اصلی بیماری، سن بیمار و شدت اسپاسم وجود دارد. درمان ها اهداف و نتایج مشترکی دارند که شامل موارد زیر است :
کاردرمانی و ورزش درمانی برای اسپاستیسیتی جهت کاهش تنش عضلانی، حفظ یا بهبود دامنه حرکت، افزایش قدرت و هماهنگی و بهبود راحتی، طراحی شده است.
درمان ممکن است شامل تمرینات کششی و استقامتی، پشت بند (brace ) های موقتی، استفاده از کمپرس یخ، تحریک الکتریکی و بیوفیدبک biofeedback باشد.
داروهای خوراکی زمانی استفاده می شوند که نشانه های اسپاستیسیتی در عملکرد فعالیت های روزانه و خواب اختلال ایجاد می کنند.
برای نتیجه ی موثر ، بهتر است که از دو یا چند دارو به طور همزمان یا ترکیب دارو با روش درمانی دیگر استفاده شود.
بسیار مهم هست که در تمام این جریانات
متخصص مغز و اعصاب شما کنارتان باشد و راهنمایی های لازم را انجام دهد.
داروهای مورد استفاده عبارتند از :
بوتولینوم توکسین که به عنوان تزریق بوتاکس نیز شناخته می شود، زمانی که به مقدار کمی استفاده شود می تواند در درمان اسپاستیسیتی موثر واقع شود.
هنگامی که بوتاکس به عضلات تزریق می شود از آزاد شدن استیل کولین جلوگیری می کند در نتیجه موجب ریلکس و آرام شدن عضلات می شود.
تزریق ها عموما در عرض چند روز تاثیر خود را می گذارند و به مدت 12 تا 16 هفته اثرشان باقی می ماند. گرچه مزایای عملکردی در نتیجه ی تزریق مدت زمان بیشتری باقی می ماند.
توجه داشته باشید که در تعداد تزریقاتی که می تواند تجویز شود محدودیت وجود دارد.
درباره این سایت