سکته مغزی در صورت اقدام به درمان در اسرع وقت، می‌تواند بهبود پیدا کند. ولی تأخیر در درمان کار را سخت‌تر می‌کند.
میلیون‌ها نفر در سراسر جهان، هر سال بر اثر سکته مغزی جان خود را از دست می‌دهند. این آمار مرگ و میر در حالی است که در صورت آگاهی بیشتر در این زمینه و مراجعه‌ی به‌موقع به متخصص مغز و اعصاب و انجام اقدامات درمانی مناسب می‌توان بیمار را از مرگ نجات داد و حتی از بروز عوارض‌های بعدی سکته مغزی پیشگیری کرد. ۳ تا ۶ ساعت اولیه در واقع زمان طلایی درمان محسوب می‌شوند و با مراجعه به پزشک داری فوق تخصص سکته مغزی می‌توان امید به بهبودی بیمار داشت.
سکته مغزی حادثه‌ای عروقی در مغز میباشد. در واقع آسیب به یکی از رگ‌های خونرسان به مغز یا رگ‌های بازگرداننده خون از مغز به قلب عامل بروز آن است. این سکته به دو نوع کلی تقسیم میشود:
• سکته بر اثر خونریزی و پارگی عروق مغز
• سکته بر اثر انسداد و ایجاد ه در یکی از رگ‌های مغزی
سکته‌هایی که به دنبال انسداد در عروق مغزی اتفاق می‌افتند، خود دارای دو نوع هستند:
• در نوع اول ه از قسمتی دورتر از مغز مثل قلب جدا شده و با ورود به یکی از رگ‌های مغزی باعث انسداد آن میشود. این حادثه را سکته مغزی ناشی از آمبولی می‌نامند.
• نوع دوم و شایع تر سکته، درپی انسداد عروق، بر اثر پدیده
تصلب شرائین بروز می‌کند. در این پدیده، دیواره عروق به مرور زمان سخت، سفت و تنگ میشود و رگ را برای ایجاد ه در محل تنگی آماده می‌کند. در نهایت نیز تنگی تا حدی افزایش پیدا می‌کند که انسداد کامل رگ و سکته مغزی اتفاق می‌افتد.
با مراجعه به‌موقع به پزشک دارای فوق تخصص سکته مغزی ریسک مرگ بر اثر سکته مغزی را می‌توان از بین برد و حتی علائم مربوط به آن را کاهش داد.
از نظر
بهترین متخصص مغز و اعصاب سکته‌های مغزی داری سه نوع هستند:
• سکته مغزی گذرا (سکته مغزی خفیف)
• سکته ایسکمی (انسدادی)
• سکته هموراژیک (خونریزی)
بر اساس آمار به‌دست‌آمده می‌توان گفت، حدود ۸۷ درصد از سکته‌ها از نوع ایسکمی هستند.
۱ـ سکته مغزی گذرا:
این سکته را همچنین به عنوان سکته مغزی خفیف یا حمله‌ی ایسکمیک موقت (TIA) می‌شناسند. هر عاملی که به‌طور موقت، خونرسانی به مغز را قطع کند، منجر به بروز سکته خفیف میشود. علائم این نوع سکته برای مدت محدودی باقی مانده و بعد از بین می‌رود.
۲ـ سکته ایسکمی یا انسدادی:
سکته ایسکمی زمانی بروز می‌کند که یک ه خون یا توده‌ای به انسداد رگ‌ها و عروق مغزی منجر شود. به همین دلیل به آن سکته انسدادی می‌گویند.
ه خون می‌تواند با آترواسکلروزیس در ارتباط باشد که در نتیجه‌ی تجمع چربی در سطح داخلی رگ‌ها به‌وجود می‌آید. با جدا شدن بخشی از این چربی‌ها از توده‌ی اصلی آن، عروق کوچک مغزی به انسداد دچار می‌شوند. دقیقا مشابه اتفاقی که در حمله‌ی قلبی اتفاق می‌افتد. در حمله قلبی نیز تکه‌ای از توده باعث ایجاد انسداد در عروق قلبی میشود.
• آمبولی (Embolic) : در سکته‌ی ایسکمیک از نوع آمبولی، ه ی خون از جایی دیگر از بدن تشکیل شده و به مغز وارد میشود. بر اساس آمار ۱۵ درصد از سکته‌های آمبولیک با فیبریلاسیون دهلیزی (زمانی که ضربان قلب نامنظم است) در ارتباط هستند.
• سکته ی ترومبوتیک (Thrombotic) : در این نوع سکته ه‌ی ایجاد شده در خود عروق مغز تشکیل شده است.
به گفته‌ی پزشک فوق تخصص سکته مغزی ، برخلاف سکته مغزی خفیف، ه‌ی خونی که باعث سکته‌ی ایسکمی می شود بدون درمان از بین نمی‌رود.
۳ـ سکته‌ی هموراژیک (hemorrhagic stroke) : زمانی که عروق خونی مغز پاره شده و خون به سلول های اطراف سرازیر شود، اتفاق می‌افتد.
خون برای سلول‌های مغزی مانند سم عمل می‌کند! یعنی مرگ سلول‌های مغزی را رقم می‌زند. در نتیجه این اتفاق باعث آسیب مغزی یا حتی مرگ میشود.
به‌گفته‌ی پزشک دارای فوق تخصص سکته مغزی ، دو نوع اصلی از سکته ی خونریزی‌دهنده وجود دارد:
• خونریزی درون مغزی (Intracerebral hemorrhage) : پاره شدن یکی از رگ‌های داخل مغز باعث ریختن خون به بافت داخل مغز میشود و در نتیجه سلول‌های مغزی آسیب می‌بینند. فشارخون، ضربه مغزی ، بدشکلی عروق و مصرف بیش از حد داروهای رقیق کننده‌ی خون می‌توانند مسبب این نوع خونریزی باشند.
• خونریزی زیر عنکبوتیه (Subarachnoid hemorrhage) : فضایی بین سطح بیرونی مغز و جمجمه وجود دارد. در این فضا عروق و رگ هایی قرار گرفته‌اند. با پارگی این عروق خونریزی زیرعکنبوتیه اتفاق می‌افتد. بارزترین نشانه‌ی آن،
سردرد شدید و ناگهانی است.
آنوریسم (Aneurysms) : با ضعیف شدن دیواره رگ، چیزی شبیه حباب روی آن ایجاد شده و ممکن است باعث پارگی آن شود.
بدشکلی شریانی-وریدی: (Arteriovenous Malformation) : به شکل‌های غیر معمول در وریدها می‌گویند. با پاره شدن وریدهای مغزی، سکته ایسکمی اتفاق می‌افتد.
فشار خون بالا (Hypertension) : فشار خون بسیار بالا، پارگی خود عروق داخل مغز را در پی دارد. همچنین در طولانی مدت باعث ضعیف شدن دیواره ی رگ‌ها و پارگی عروق بعد از مدتی میشود.
عوامل بروز سکته مغزی از نظر پزشک دارای فوق تخصص سکته مغزی عبارتند از:
• دیابت
• فشار خون بالا
• افزایش کلسترول
• عوامل ژنیتیکی
کم‌تحرکی، اضافه‌وزن، تغذیه نامناسب و استعمال دخانیات ریسک ابتلا به سکته‌های مغزی را بالا می‌برند. با ترک کردن سیگار، فعالیت‌های ورزشی ، تغذیه مناسب می‌توان تا حدودی از بروز سکته مغزی جلوگیری کرد. منشأ نوع خاصی از سکته‌های مغزی هم ژنتیک است که معمولاً این نوع سکته‌ها در سنین پائین‌تری اتفاق می‌افتند. اقدام هرچه سریع‌تر برای درمان و مراجعه به پزشک دارای فوق تخصص سکته مغزی بسیار توصیه میشود.
• فلج صورت، بازو و پاها در همان طرف (همی پلژی)
• ضعف و کرختی صورت وبازوها یا پاها به خصوص در یک طرف بدن (همی پارزی)
• اختلال در تکلم یا در درک کلام (دیس آرتری)
• عدم تعادل و لنگ زدن (آتاکسی)
• کرختی و سوزش قسمت‌های بدن، اشکال در درک وضعیت و موقعیت (پارستزی)
• اشکال در بلع (دیس فاژی)
• سردرد شدید و ناگهانی
• دو بینی، تاری دید یا از دست دادن بینایی به خصوص در یک چشم
• سرگیجه بدون دلیل و سقوط ناگهانی
• از دست دادن حافظه کوتاه مدت وطولانی‌مدت
• اشکال در پیدا کردن کلمات و فهمیدن آن چیزی که دیگران می‌گویند.
• بی‌اختیاری ادرار و مدفوع
• عدم توانایی در انجام حرکات ظریف.
به منظور درمان و ازبین بردن علائم سکته مغزی به
متخصص مغز و اعصاب در تهران مراجعه کنید.
به‌گفته‌ی پزشک فوق تخصص سکته مغزی برای هر نوع سکته یک دوره‌ی طلایی درمان وجود دارد. این دوره‌ی طلایی به شدت آسیب سکته‌ی مغزی و جایگاه درگیرکننده‌ی آن بستگی دارد.
شما ممکن است به توانبخشی نیاز داشته باشید. زیرا امکان دارد جنبه‌های مختلفی از سلامت شما در سکته آسیب ببیند. توانبخشی شامل فیزیوتراپی، گفتاردرمانی، کاردرمانی و ارتز و پرونز می باشد. همچنین ممکن است به ویزیت توسط پزشک فوق تخصص مغز و اعصاب و همینطور روانپزشک نیاز باشد.
سکته مغزی بر اساس نوع آن دارای درمان‌های اورژانسی و اضطراری میباشد. پس از آن توانبخشی، مهم‌ترین مرحله درمان محسوب میشود.
درمان سکته خفیف با تغییر سبک زندگی و مصرف دارو امکان‌پذیر است. داروهای ضدانعقاد خون برای جلوگیری از ایجاد ه و انسداد مورد استفاده قرار می‌گیرند.
داروهای ضدپلاکت از به هم چسبیدگی پلاکت‌های خون و تشکیل ه جلوگیری می‌کنند. از جمله داروهای ضد پلاکت می‌توان آسپرین و کلوپیدوگرل را نام برد.
همچنین امکان دارد فرد به جراحی اندآرکتومی کاروتید نیاز داشته باشد. در این جراحی شریان کاروتید که برای خونرسانی به مغز اهمیت بسیاری دارد را از ه‌ها و پلاکت‌ها پاکسازی می‌کنند.
برای درمان سکته‌ی انسدادی ممکن است پزشک فوق تخصص مغز و اعصاب داروی حل کننده‌ی ه برای شما تجویز کند. این دارو باعث حل شدن ه‌ی ایجادشده میشود و در نتیجه جریان خون به حالت طبیعی بازمی‌گردد. برای جلوگیری از سکته‌ی دوم معمولاً آسپرین تجویز میشود.
تزریق دارو به عروق مغز و یا در صورت نیاز جراحی برای رفع انسداد، درمان اورژانسی در این نوع سکته محسوب می‌شوند.
در درمان سکته‌ی خونریزی‌دهنده، دارویی برای کاهش فشار مغز تجویز میشود. اگر خونریزی شدید باشد ممکن است جراحی تنها راه حل باشد. در این جراحی هم خون اضافی خارج شده و هم عروق ترمیم میشود.
درباره این سایت